วันนี้ เราได้โอกาสสัมภาษณ์ รุ่นพี่ศิษย์เก่า ที่ทำงานอยู่ในอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์ ที่ประเทศญี่ปุ่น เปิดมุมมองของบทบาทสำคัญของวิศวกรวัสดุ กับอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์ในปัจจุบัน ที่น่าจะตอบโจทย์กับนิสิตสาขาวิชาวิศวกรรมวัสดุ และ วิศวกรรมเซมิคอนดักเตอร์น้องใหม่ ของคณะเราครับ
พี่อู๋ หรือ ดร.อู๋ (MatE16, E69, KU73) ปัจจุบันทำงานเป็นวิศวกรด้านเซมิคอนดักเตอร์ ตำแหน่ง Layout Design Engineer สำหรับชิ้นส่วน DRAM, CMOS chip ที่บริษัท Micron Technology ประเทศญี่ปุ่น
เจ้าตัว DRAM ก็คือ RAM (แรม) ที่อยู่ใน อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ขนาดเล็ก เช่น สมาร์ทโฟน หรือ เครื่องเล่นเกมพกพา รอบตัวเราในปัจจุบัน โดยบริษัท Micron Technology เป็นผู้ผลิต DRAM ยักษ์ใหญ่ของโลกในปัจจุบัน
สายงานด้านวิศวกรเซมิคอนดักเตอร์ที่ประเทศไทยเราพึ่งจะมีหลักสูตรเมื่อปีที่ผ่านมา แต่ศิษย์เก่าของเราแบบ ดร.อู๋ สามารถไปทำงานเป็น วิศวกรเซมิคอนดักเตอร์ เต็มตัวเรียบร้อย
อยากรู้เคล็ดลับ ว่าหลังจากจบป.ตรี จากภาควิชาเรา ดร.อู๋มีเส้นทางอย่างไร ถึงได้ไปทำงานเป็นวิศวกรเซมิคอนดักเตอร์ในบริษัทชั้นนำระดับโลกในปัจจุบัน ติดตามจากบทสัมภาษณ์ของพี่กันได้เลยครับ
########
#MaterialsEngineering_KU : สวัสดีครับ พี่อู๋พอจะแนะนำตัวเอง กับ ตำแหน่งงานในปัจจุบัน ได้ไหมครับ
#พี่อู๋ : สวัสดีครับ ผมชื่อ นายธเนศ ภักดิ์ภูวดล (ชื่อเล่น: อู๋) จบจากภาควิชาวิศวกรรมวัสดุ รุ่น 16 (MatE16, KU73, Eng69)
ปัจจุบันผมทำงานในตำแหน่ง Layout Design Engineer (DRAM, CMOS chip) ที่บริษัท Micron Technology ซึ่งเป็น 1 ใน 3 ผู้ผลิต DRAM ในโลก
โดย HQ ของการออกแบบ DRAM หรือที่เราเรียกกันสั้นๆว่า แรม สำหรับอุปกรณ์ขนาดเล็กเช่น สมาร์ทโฟน รวมไปถึงเครื่องเล่นเกมขนาดพกพานั้น ตั้งอยู่ ณ ประเทศญี่ปุ่น ครับ
ปัจจุบันรับผิดชอบการออกแบบ Layout ของชิป DRAM สำหรับสมาร์ตโฟน (ที่อาจจะอยู่ในมือของน้องๆ ณ เวลานี้ก็เป็นได้ครับ) โดยทำหน้าที่ตั้งแต่การจัดวางโครงสร้างของ Transistor device และ metal layer ซึ่งทำหน้าที่เป็นเสมือนสายไฟ ในการต่อวงจรไฟฟ้าในโมรโครชิพนั่นเอง รวมไปจนถึงการตรวจสอบความถูกต้องก่อนส่งต่อให้กับฝ่ายผลิต
#MaterialsEngineering_KU : สายงานด้านวิศวกรเซมิคอนดักเตอร์ กับบริษัทชั้นนำระดับโลก น่าสนใจมากเลยครับ พี่อู๋เตรียมตัวอย่างไร ถึงได้ทำงานสายงานนี้ได้ครับ
#พี่อู๋ : ตอนเรียนป.ตรี ที่ภาควิชาฯของเรา ผมมีได้เข้าร่วมโครงการสหกิจศึกษา (ฝึกงานระยะยาว 3 เดือน) จึงมีโอกาสได้ฝึกงานที่โรงงานผลิตและเป็นตัวแทนจำหน่ายสารเคมีสำหรับการชุบเคลือบโลหะเป็นเวลาสั้นๆ ทำให้ได้มีประสบการณ์ด้านการผลิตกับภาคอุตสาหกรรมครับ
หลังจากนั้น ผมได้สมัครเข้าศึกษาต่อโทและเอก ที่ Nara Institute of Science and Technology (NAIST), Japan ผ่านความร่วมมือระหว่างภาควิชาวิศวกรรมวัสดุ มก. และ NAIST จึงได้รับทุนการศึกษาต่อในระดับปริญญาโทและปริญญาเอกที่ NAIST ครับ
ผมได้สานต่อเส้นทางวิชาการโดยศึกษาต่อในระดับปริญญาโทและเอกด้านวิศวกรรมวัสดุขั้นสูงที่ประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเปิดโอกาสให้ผมได้เริ่มต้นเส้นทางในสายวัสดุเซมิคอนดักเตอร์ ครับ
นอกจากนี้ ผมยังได้มีโอกาสเรียนรู้และใช้งานซอฟต์แวร์ CAD ที่เกี่ยวข้องกับการออกแบบชิป CMOS จากการทำวิจัยป.โท และ ป.เอก
โดยหัวข้อวิจัยของผมคือการออกแบบอิมเมจเซนเซอร์เพื่อฝังในสมองของหนูสำหรับตรวจสอบการทำงานของสมองและสนับสนุนงานวิจัยด้านประสาทวิทยา จากประสบการณ์นี้ ผมจึงได้มีความรู้เชิงปฏิบัติเกี่ยวกับกระบวนการออกแบบและการผลิตชิป CMOS มากขึ้น ที่เป็นพื้นฐานสำคัญในการทำงานปัจจุบันครับ
#MaterialsEngineering_KU : เส้นทางจากป.ตรี ไปสู่การเรียนต่อด้านวัสดุขั้นสูง และ เซมิคอนดักเตอร์ พื้นฐานที่ได้จากภาควิชาฯของเรา ช่วยอย่างไรได้บ้างครับ
พี่อู๋ : ใช้ประโยชน์ได้เยอะและตรงเลยครับ
วิชาพื้นฐานเช่น โครงสร้างวัสดุ วัสดุอิเล็กทรอนิกส์ และฟิสิกส์ของสถานะของแข็ง เป็นรากฐานที่สำคัญต่อการเข้าใจการทำงานของอุปกรณ์เซมิคอนดักเตอร์ทุกชนิด
ความรู้ที่ผมได้รับจากวิศวกรรมวัสดุได้ช่วยสนับสนุนผมอย่างมากตลอดเส้นทางการศึกษาต่อ เป็นรากฐานที่แข็งแกร่งสำหรับการทำความเข้าใจวัสดุเซมิคอนดักเตอร์
เราได้นำแนวคิดหลายอย่างจากวิชา วัสดุทางไฟฟ้าแสงและแม่เหล็ก (Electronic, Optic, Magnetic Materials, EOM) ซึ่งสอนเกี่ยวกับพื้นฐานของอุปกรณ์เซมิคอนดักเตอร์มาใช้จริง
นอกจากนั้น หลักการพื้นฐานของวัสดุทั่วไปก็มีความเกี่ยวข้องเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นการขยายตัวของวัสดุเมื่อได้รับความร้อน การหดตัวเมื่อเย็นลง หรือการยืดตัวตามทิศทางของแรงที่กระทำ ที่มีความสำคัญในการออกแบบอุปกรณ์ชิ้นส่วนทั้งขนาดเล็กและใหญ่ เพราะล้วนแต่ผลิตจากวัสดุต่างๆครับ
ความรู้เหล่านี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ในหลากหลายสถานการณ์ แม้กระทั่งการแก้ปัญหาในอุตสาหกรรมระดับหมื่นล้านดอลลาร์นี้ โดยรวมแล้ว ความรู้ทั้งหมดนี้เปรียบเสมือนพรมที่ปูทางให้เราก้าวไปสู่จุดหมายในอาชีพทางเทคโนโลยีใดก็ได้ตามที่ต้องการครับ
#MaterialsEngineering_KU : ปัจจุบันมีน้องๆสนใจอนาคตในสายงานด้านวิศวกรรมเซมิคอนดักเตอร์มาก ทั้งน้องๆสาขาวิศวกรรมวัสดุ หรือ สาขาน้องใหม่อย่าง วิศวกรรมเซมิคอนดักเตอร์ ที่ม.เกษตรศาสตร์เรา พี่อู๋แนะนำน้องๆให้เตรียมพร้อมอย่างไรดีครับ
#พี่อู๋ : ในสายงานด้านการผลิตเซมิคอนดักเตอร์ มันมีโอกาสทางวิศวกรรมที่หลากหลายมากครับ
เราสามารถตั้งคำถามก่อนได้ครับว่า ในโลกของการผลิตเซมิคอนดักเตอร์ น้องๆอยากเข้าไปมีบทบาทในส่วนไหน?
แม้ว่าเวเฟอร์ซิลิคอนจะเป็นมาตรฐานของอุตสาหกรรม แต่ใช่จะเป็นทางเลือกเดียวหรือไม่?
น้องๆอาจสนใจที่จะวิจัยวัสดุทางเลือก พัฒนาให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้น หรือ ปรับปรุงกระบวนการผลิตให้ดียิ่งขึ้น ค่อยๆ ดำดิ่งสู่ฟิสิกส์ของเซมิคอนดักเตอร์ทีละนิด
บางที น้องๆอาจอยากนำเทคโนโลยีนี้ไปใช้ในสมาร์ตโฟนแห่งอนาคต หรือสร้างอุปกรณ์ในฝันให้เป็นจริง
เตรียมตัวให้พร้อมด้วยพื้นฐานทางอิเล็กทรอนิกส์ — น้องๆไม่จำเป็นต้องเป็นวิศวกรไฟฟ้าที่ออกแบบวงจรเองได้ทั้งหมด แต่การเริ่มต้นทำความเข้าใจพื้นฐานเล็กๆ น้อยๆ จะช่วยให้น้องเข้าใจได้มากขึ้น เพียงแค่เริ่มต้นทำความคุ้นเคยกับมัน และเปิดใจเรียนรู้มันมากขึ้น ครับ
#MateiralsEngineering_KU : ขอบคุณมากครับสำหรับข้อมูล insight ในอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์นี้ สุดท้ายนี้ พี่อู๋มีอะไรแนะนำน้องๆเพิ่มเติมไหมครับ
#พี่อู๋ : ยินดีมากครับ ในส่วนที่อยากจะฝากน้องๆเพิ่มเติมเกี่ยวกับสายงานด้านเซมิคอนดักเตอร์
อยากจะบอกน้องๆว่า แม้ในประเทศไทยเส้นทางในสายเซมิคอนดักเตอร์อาจดูไกลตัวและยังไม่มีงานรองรับ แต่ในอนาคตอันใกล้ เทคโนโลยีทุกอย่างจะถูก simplified (ทำให้ง่ายและสะดวกขึ้น) หรือ ลดทอนลงเพื่อให้ง่ายต่อการผลิตและการใช้งาน
มันจะมาถึงเราอย่างแน่นอน และเมื่อเวลานั้นมาถึง อุตสาหกรรมนี้จะต้องพึ่งพาน้องๆที่เตรียมตัวรับมือกับมันมาเป็นอย่างดีอย่างแน่นอนครับ
Soft skills ต่างๆ ก็มีความสำคัญเป็นอย่างมาก การจะคว้าโอกาสใดๆ ความรู้ความสามารถทางเทคนิคอย่างเดียวนั้นย่อมไม่พอ
น้องๆจะต้องหมั่นฝึกฝนทักษะอื่นๆเพิ่มเติมด้วยเช่น ทักษะการเข้าสังคม ทักษะการพูดคุยและการสื่อความหมาย สามารถที่จะอธิบายสิ่งยากๆได้ด้วยการตัดทอนความซ้อนบางอย่าง
หมั่นฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอ ไม่ว่าผ่านการรายงานหน้าชั้นเรียน หรือแม้กระทั่งการอธิบายเส้นทางต่างๆแก่นักท่องเที่ยวที่หลงทาง ทักษะเหล่านี้จะทำให้เราดูโดดเด่น และสามารถคว้าโอกาสสำคัญใดๆก็ตามได้อย่างแน่นอนครับ
ขอบคุณ พี่อู๋ หรือ ดร.อู๋ อีกครั้งสำหรับเกร็ดข้อมูล insight ดีๆกับสายงานด้านอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์ครับ
พี่อู๋นี่ตลอดการเรียป.ตรี เป็นคนที่เก็บเกี่ยวโอกาสที่หลากหลายในหลักสูตร วางแผนที่จะเข้าโครงการสหกิจศึกษา ที่ต้องไปฝึกงาน 3 เดือน (ตลอด 1 เทอมการศึกษา) จึงทำให้มีการลงเรียนวิชาล่วงหน้า เพื่อให้สามารถเข้าร่วมหลักสูตรได้ และยังได้รับรางวัลผลงานสหกิจศึกษาดีเด่นด้วยนะครับ ทำงานดีถึงขั้นบริษัทที่รับไปทำสหกิจศึกษาทาบทามอยากให้ทำงานต่อเลย
น่าจะได้ทาบทามพี่อู๋มาช่วยสอนสัมมนา ให้ความรู้น้องๆ วิศวกรรมวัสดุ และ วิศวกรรมเซมิคอนดักเตอร์ ได้รับความรู้เกี่ยวกับวิศวกรเซมิคอนดักเตอร์ โดยตรงในไม่ช้าครับ
จากที่พี่อู๋ได้แนะนำ น้องๆที่สนใจสายงานด้านเซมิคอนดักเตอร์ ก็สามารถเตรียมพร้อมโดย ลองค่อยๆเรียนรู้ ลงวิชาด้านเซมิคอนดักเตอร์ เพื่อเข้าใจอุตสาหกรรม ให้รู้ว่าเราอยากจะอยู่บทบาทไหนในอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์นี้ และปูพื้นฐานตัวเองให้แน่นด้าน พื้นฐานทางอิเล็กทรอนิกส์ พื้นฐานด้านวัสดุและการผลิต สมบัติวัสดุทางไฟฟ้าแม่เหล็กแสง พื้นฐานฟิสิกส์และเคมี ให้เข้มแข็ง พอเรียนจบก็สามารถต่อยอดขั้นสูงในระดับโทและเอก ที่ตรงกับเส้นทางของเราได้ดียิ่งขึ้นครับ